Boşanma: Çekişmeli ve Anlaşmalı Boşanma Davaları

Boşanma, evli çiftlerin evliliklerini sonlandırmaları sürecidir ve genellikle duygusal, hukuki ve mali açıdan karmaşık bir süreçtir. Boşanma davaları, Türkiye’deki aile hukuku çerçevesinde genellikle iki ana şekilde görülür: çekişmeli boşanma ve anlaşmalı boşanma. Her iki dava türü de evlilik birliğinin sonlanmasını amaçlasa da, farklı prosedürlere ve koşullara sahiptir. Bu yazıda, çekişmeli ve anlaşmalı boşanma davalarının ne olduğunu, aralarındaki farkları ve her birinin nasıl işlediğini inceleyeceğiz.

1. Anlaşmalı Boşanma

Anlaşmalı boşanma, tarafların boşanma kararı alırken tüm konularda (mal paylaşımı, çocukların velayeti, nafaka gibi) anlaşarak, bu anlaşmalarını mahkemeye sunarak boşanma taleplerini gerçekleştirdikleri bir boşanma türüdür. Anlaşmalı boşanma davaları, çiftler arasındaki uzlaşmanın sağlandığı ve mahkemeye başvurduğunda çiftin birbirlerine karşı herhangi bir hukuki ihtilaflarının olmadığı davalardır.

Anlaşmalı Boşanma Şartları:

• Taraflar, boşanma konusunda anlaşmış olmalıdır. Bu anlaşma; mal paylaşımı, nafaka, çocukların velayeti gibi önemli konuları kapsar.
• Çiftler, boşanma davası açmadan önce bu konularda bir protokol oluştururlar ve bunu mahkemeye sunarlar.
• Çiftler en az bir yıl evli olmalıdır. Türkiye’de, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’na göre, anlaşmalı boşanma davası açabilmek için, tarafların en az bir yıl süreyle evli olmaları gerekmektedir.

Anlaşmalı Boşanma Davasının İşleyişi:

1. Başvuru: Çiftler birlikte ya da biri diğerine vekalet vererek mahkemeye başvurur.
2. Protokol Hazırlığı: Taraflar, boşanma ile ilgili anlaşmaya varıp bir protokol hazırlarlar. Protokolde, tarafların birbirlerine karşı talepleri ve yükümlülükleri yer alır. Mal paylaşımı, çocukların velayeti, nafaka gibi konular net bir şekilde belirlenir.
3. Mahkeme Süreci: Taraflar mahkemeye başvurduklarında, hakim protokole bakar ve tarafların özgür iradeleriyle bu anlaşmayı kabul ettiklerinden emin olur. Eğer anlaşma geçerli ve doğru şekilde yapılmışsa, boşanma kararı verilerek çiftin evliliği sonlandırılır.

Anlaşmalı boşanma, çiftler arasındaki uyumun devam etmesi adına genellikle daha hızlı ve daha az maliyetli bir yoldur. Çiftlerin anlaşmazlıklar olmadan boşanması, hem hukuki süreç açısından hem de duygusal açıdan daha az stresli olabilir.

2. Çekişmeli Boşanma

Çekişmeli boşanma, taraflar arasında ciddi anlaşmazlıklar ve ihtilaflar bulunduğu, genellikle mal paylaşımı, çocukların velayeti ve nafaka gibi konularda bir uzlaşma sağlanamayan durumlarda başvurulan bir boşanma türüdür. Bu tür davalarda, taraflar mahkemede birbirlerinin iddialarına karşı savunmalarını yaparlar ve mahkeme, hukuki süreci ve delilleri değerlendirerek bir karar verir.

Çekişmeli Boşanma Sebepleri:

• Evlilikteki sadakatsizlik (aldatma, ihanet vb.).
• Şiddetli geçimsizlik veya fiziksel şiddet.
• Evlilik birliğinin sarsılması.
• Maddi manevi destek eksikliği.
• Evlilikteki psikolojik baskılar ve başka sebepler.

Çekişmeli Boşanma Davasının İşleyişi:

1. Dava Açılması: Çekişmeli boşanma davası, bir tarafın mahkemeye başvurması ile başlar. Dava, taraflardan birinin boşanma istemi ve gerekçeleriyle açılır.
2. Delillerin Sunulması: Taraflar birbirlerinin iddialarını çürütmek ve haklılıklarını ispatlamak için deliller sunarlar. Tanıklar, yazılı belgeler, görüntü kayıtları gibi kanıtlar mahkemeye sunulabilir.
3. Mahkeme Süreci: Çekişmeli boşanma davaları daha uzun sürebilir. Taraflar arasındaki anlaşmazlıklar çözülene kadar mahkeme kararını vermez. Hakim, tarafların iddialarını dinler, delilleri değerlendirir ve genellikle birkaç duruşma yapılarak karar aşamasına gelir.
4. Boşanma Kararı: Mahkeme sonunda, eğer evliliğin gerçekten sarsıldığına ve boşanmanın gerektiğine karar verirse, boşanma kararı verilir. Mal paylaşımı, çocukların velayeti ve nafaka gibi konularda da karar alınır.

Çekişmeli Boşanmanın Zorlukları:

• Uzun Süreli Süreç: Çekişmeli boşanma davaları genellikle uzun sürer. Taraflar arasında sürekli bir anlaşmazlık olacağından, davanın süresi uzayabilir.
• Yüksek Maliyet: Çekişmeli boşanmalarda avukat ve dava masrafları daha yüksek olabilir.
• Duygusal Zorluklar: Çekişmeli boşanma, tarafları ve çocukları psikolojik olarak olumsuz etkileyebilir. Bu süreçte, aile içi çatışmaların artması olasıdır.

3. Çekişmeli ve Anlaşmalı Boşanma Arasındaki Farklar

4. Sonuç

Boşanma süreci, evli çiftler için zorlayıcı bir dönem olabilir. Çekişmeli ve anlaşmalı boşanma arasındaki farkları anlamak, hangi boşanma türünün çift için daha uygun olduğunu belirlemede yardımcı olabilir. Anlaşmalı boşanma, daha hızlı ve daha az yıpratıcı bir süreç sunarken, çekişmeli boşanma, taraflar arasında daha ciddi hukuki mücadelelerin yaşandığı bir süreçtir. Hangi yol izlenirse izlenilsin, boşanma sürecinde tarafların haklarının korunması ve duygusal olarak en az zarar görmeleri için profesyonel bir avukatla çalışmak büyük önem taşır.